Zapamiętaj!
- Istnieje kilka rodzajów aparatów ortodontycznych, z których najpopularniejsze to stałe oraz zdejmowane.
- Zastosowanie któregoś z nich zależy od stopnia zaawansowania problemu, z jakim pacjent zjawia się w gabinecie ortodontycznym.
- Należy również pamiętać, że po zakończeniu leczenia trzeba używać aparatu, który podtrzyma efekty terapii.
Aparat ortodontyczny – rodzaje. Podstawowe informacje
Niezależnie od rodzaju aparaty ortodontyczne służą do korygowania wad zgryzu oraz poprawie estetyki uśmiechu. Ich działanie opiera się na prawach fizyki, precyzyjnie poprawiając położenie zębów. Istotne jest, że każdy typ ma swoje specyficzne zastosowania, dostosowane do indywidualnych potrzeb i warunków pacjenta.
Wyróżniamy następujące rodzaje aparatów ortodontycznych:
- aparat stały;
- aparat ruchomy;
- alignery, czyli niewidoczne aparaty na zęby.
Ruchomy aparat ortodontyczny
Aparaty ruchome, czyli zdejmowane, są łatwe w obsłudze. Jak wskazuje ich nazwa, pozwalają na samodzielne wyjęcie, co jest wygodne w codziennym użytkowaniu. Są stosunkowo tanie i często wybierane jako rozwiązanie początkowe, zwłaszcza u dzieci. Jednak ich efektywność zależy w dużym stopniu od samodyscypliny pacjenta, ponieważ wymagają regularnego noszenia według zaleceń ortodonty.
Stosowane są głównie w przypadkach łagodnych wad zgryzu lub jako etap przygotowawczy do leczenia aparatem stałym.
Budowa aparatu ruchomego
Jest on bardzo prosty w użytkowaniu. Składa się z akrylowej płyty, która jest podzielona na dwie części połączone śrubą. Służy ona regulowaniu mocy oddziaływania aparatu na szczękę i zęby. Od tego zależy efekt terapeutyczny aparatu ruchomego. Ostatnim elementem są indywidualnie doginane druty o różnej średnicy.
Stały aparat ortodontyczny
Te bardziej zaawansowane urządzenia składają się z pierścieni, zamków i łuków, które są przymocowane do zębów. Aparaty stałe zapewniają bardziej precyzyjną korektę niż aparaty zdejmowane, pozwalając na skuteczniejsze i trwałe przemieszczenie zębów w odpowiednie położenie.
Są one zalecane w przypadkach bardziej skomplikowanych wad zgryzu. Aparaty stałe wymagają regularnych wizyt u ortodonty, które są konieczne do kontroli postępów leczenia i dokonywania niezbędnych regulacji aparatu. Wiążą się także z wyższymi kosztami niż aparaty zdejmowane, co wynika z ich złożoności i długotrwałego procesu leczenia. Jednak ich skuteczność i trwałe efekty często sprawiają, że są to najbardziej preferowane opcje w leczeniu ortodontycznym.
Rodzaje stałych aparatów ortodontycznych
Wyróżniamy kilka rodzajów aparatów stałych:
- metalowe – tradycyjne i skuteczne, ale widoczne;
- estetyczne – są mniej widoczne i zapewniają lepszy efekt kosmetyczny;
- samoligaturujące – nie wymagają gumowych ligatur, co zmniejsza liczbę wizyt u ortodonty;
- lingwalne – umieszczane są na wewnętrznej stronie zębów, co czyni je prawie niewidocznymi.
Niewidoczne aparaty nazębne – nowoczesna alternatywa
Aparaty nakładkowe to alternatywa dla stałych i wyjmowanych aparatów ortodontycznych. Do leczenia służą przezroczyste nakładki nazywane alignerami. Są one indywidualnie dopasowane do uzębienia danego pacjenta i niemal niewidoczne dla otoczenia. Zapewniają bardzo szybkie efekty leczenia – przy drobnych wadach trwa ono zaledwie kilka miesięcy.
Aparat ortodontyczny w ostatnim etapie leczenia
Wśród rodzajów aparatów ortodontycznych znajdują się również aparaty nakładkowe. Są to tzw. aparaty retencyjne, ich główne zadanie polega na utrzymaniu zębów w odpowiednim położeniu. Zrezygnowanie z tego etapu może doprowadzić do zniszczenia efektów terapii i skutkować koniecznością jej powtórzenia.
Aparaty retencyjne mogą być stałe lub zdejmowane. Stałe są często niewidoczne, montowane na wewnętrznej stronie zębów, natomiast zdejmowane przypominają przezroczyste nakładki i mogą być stosowane głównie nocą. Czas noszenia aparatu retencyjnego jest różny i zależy od indywidualnych uwarunkowań pacjenta oraz zaleceń ortodonty, ale zwykle trwa od kilku miesięcy do kilku lat. Regularne stosowanie aparatu retencyjnego jest niezbędne do osiągnięcia trwałych efektów leczenia ortodontycznego i utrzymania pięknego uśmiechu.
Warto zaznaczyć, że nie zawsze jest to konieczne. Ostateczną decyzję zawsze podejmuje lekarz.
Jaki rodzaj aparatu ortodontycznego wybrać?
Czym się kierować przy wyborze rodzaju aparatu ortodontycznego? Przede wszystkim zaleceniami lekarza. Nie trzeba się przy tym martwić, że zaproponowane przez niego rozwiązanie jest zbyt drogie. Wiele placówek oferuje wygodny system ratalny, więc nie trzeba rezygnować z najlepszego leczenia tylko ze względu na finanse.